Begeleiding NT2-kinderen
Als kinderen een bepaald taalniveau hebben behaald, zijn ze klaar om door te stromen naar het reguliere onderwijs. Dit is na maximaal 2 jaren onderwijs op de Taalschool. De overstap van de Taalschool naar het vervolgonderwijs wordt begeleid door de schakelcoördinator zodat er een 'zachte landing' in de nieuwe school mogelijk is. Onderwijs geven aan NT2-leerlingen vraagt van de ontvangende school kennis van NT2-ontwikkeling, kennis van andere culturen en het vraagt een inclusieve denkwijze. Met die basis kunnen we zorgen dat ook de NT2-kinderen goed ondersteund worden in hun ontwikkelingsproces. De volgende tips kunnen hierbij helpend zijn:
Tips voor sociaal emotionele ontwikkeling
Nieuwkomers hebben allen hun eigen migratie verhaal. Voor iedere leerling is de overstap naar een nieuwe school een spannende tijd. Zeker wanneer zij de taal niet machtig zijn. Het creëren van een voorspelbare leeromgeving gaat bijdragen aan het gevoel van veiligheid.De eerste stap naar een veilige omgeving is kennis maken met het nieuwe gezin. Een uitgebreide intake/rondleiding gaat hierbij helpen. Inzicht krijgen in de achtergrond van de leerling kan helpen om externe en interne factoren te kunnen duiden. Spreek tijdens de intake verwachtingen uit van de school en de klas, waar moeten ouders rekening mee houden. Tijdens het gesprek kan er gebruik worden gemaakt van een vertaalapp of tolkentelefoon.
Een volgende stap is aandacht voor sociaal emotionele ondersteuning in de klas. 'Tools' voor sociale situaties biedt voorspelbaarheid en veiligheid. Zo weet het kind welk gedrag er van hem/haar verwacht wordt, dit draagt bij aan positieve relaties. Nieuwkomers hebben volwassenen nodig om te modellen welk gedrag er wordt verwacht en dat zij een co-regulator zijn in stressvolle situaties.
- Hang een emotiemeter bij de deur, leerlingen kunnen aanwijzen hoe zij zich voelen. Als de leerling hoog in emotie zit zal het gebruiken van taal niet altijd lukken.
- Bedenk welke leeftijd past bij het gedrag van de leerling en pas het pedagogisch handelen en de verwachtingen hierop aan.
- Een nieuwe leerling zorgt voor een verandering in de fase van groepsvorming. Ga weer terug naar de Forming fase en bied passende activiteiten aan om de nieuwe leerling kennis te laten maken met de routines, structuren en mede klasgenoten.
Tips voor traumasensitief onderwijs
Een andere belangrijke stap is traumasensitief onderwijs. Bedenk wat is de reden dat de leerling bepaald gedrag laat zien. Welke factoren vanuit de thuissituatie spelen mee in de sensitiviteit van de leerling. Het feit dat de leerling op school is en elke dag weer de klas in stapt is al een overwinning. Probeer door een traumasensitieve bril te kijken.
- Weer voorspelbaar en gebruik visuele ondersteuning. Bijvoorbeeld pictogrammen voor het dagprogramma of vaste routines in de klas.
- Bedenk welke gedachten en gevoelens het gedrag hebben veroorzaakt. Is er iets gebeurd wat het gedrag heeft getriggerd? Dit kan ook een geluid, een geur of een beeld zijn die een herinnering oproept.
- Geef een leerling een ‘time-in’ in plaats van een ‘time-out’. Een rustige plek in de klas om af te koelen en om weer in controle te komen.
Tips voor het woordenschat onderwijs
Effectief woordenschatonderwijs vereist dat leerkrachten doelgericht werken en dat zij kinderen een (taal)rijke leeromgeving bieden. Daarnaast geeft de leerkracht regelmatig opbouwende feedback en is het voortdurend aan het scaffolden.
- Bied standaard zinnen/vraagzinnen aan bij dagelijkse structuren. Bv ‘Mag ik naar de wc?’, ‘Ik wil in de hoek spelen’.
- Label de woorden in de klas
- Ondersteun het dagprogramma met picto’s
- Geef aandacht aan de woorden van de materialen, voorwerpen, plekken in de klas.
- Laat de leerlingen meedraaien in vaste structuren en rituelen zoals de dagen van de week, een dag opening, etc.
Tips voor klankonderwijs
Een belangrijk onderdeel van het woordenschatonderwijs is het aanbieden van de Nederlandse klanken. Hoewel ons alfabet in meerdere talen terugkomt zijn de klanken vaak verschillend. Hierdoor blijven leerlingen fouten maken in de uitspraak van woorden, het correct lezen van woorden en tijdens de spellingsles.
- Klankbeheersing checken, kan de leerling klanken onderscheiden en correct nazeggen?
- Klanken die niet geautomatiseerd zijn aanbieden volgens een klankles
- Informatie over de klankles vindt u via de link: klankonderwijs.pdf (lowan.nl)
Ondersteunende websites
- LOWAN LOWAN ondersteunt de scholen die onderwijs verzorgen aan nieuwkomers
Primair onderwijs - PO - LOWAN - Wat & Hoe NT2 Een website voor leraren of vrijwilligers die lessen Nederlands geven aan anderstaligen.
Wat & Hoe NT2 (watenhoe-nt2.nl)
Ondersteunende literatuur/e-learning
- Ruimte voor nieuwe talenten (PO Raad, Lectoren initiatief professionalisering Taalonderwijs Nieuwkomers, & Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2017). Utrecht: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
ruimte_voor_nieuwe_talenten_0.pdf (poraad.nl) - Via Augeo een e-learing over het bieden van steun aan vluchtelingenkinderen. Deze e-learning is gratis te volgen.
Vluchtelingenkinderen helpen door extra steun te bieden | Augeo